Re: [Czuwaj] system zastępowy [długie]

[Grzegorz Skrukwa]

----- Original Message -----
From: "Michał Górecki" <g00rek64 w gmail.com>
To: "Lista dyskusyjna harcerek i harcerzy." <czuwaj w listy.czuwaj.net>
Sent: Sunday, August 31, 2008 2:59 PM
Subject: Re: [Czuwaj] system zastępowy [długie]


> W dniu 31 sierpnia 2008 14:56 użytkownik Michał Górecki
> <g00rek64 w gmail.com> napisał:
>
> > Pierwsze pytanie - przy jakim systemie dłigofalowej pracy drużyny?
> >
> > Drużyny w szczepie, płynne przechodzenie całymi zastępami, zastępy
> > ludzi w podobnym wieku? Ile lat ma zastępowy?
> >
> > Mi brakuje dyskusji popartej faktami, może nawet konferencji - właśnie
> > o systemie zastępowym. Nie kolejnego spędu instruktorów teoretyków
> > dywagujących o ideałach, tylko konferencji właśnie o systemie
> > zastępowym :]

Polecam wszystkim obejrzenie prezentacji autorstwa dh. Rysia
Polaszewskiego - "Od zastępu do chorągwi". Znakomita i pokazuje jak od
zastępów zależy tak naprawdę działanie całego harcerstwa.

W moim szczepie i drużynie system zastępowy funkcjonuje nieprzerwanie od
1987, z jednym wyjątkiem kryzysowego roku kilka lat temu kiedy w drużynie
męskiej ze względu na drastyczny spadek liczebności były przez pół roku
zbiórki całej drużyny. Czy zawsze przez ten czas działał dobrze? Nie. W
założeniu zawsze się staraliśmy żeby zastęp był rówieśniczy a zastępowy
starszy i z conajmniej stopniem wywiadowcy. Albo zastępowy-rówieśnik ale
wyraźnie wybijający się pod względem cech przywódczych, umiejętności, wiedzy
i postawy. Nie zawsze się to udawało i nie zawsze się nadal udaje osiągnąc.
Tak krawiec kraje jak mu materii staje. Czasem zabrakło odpowiednich osób,
czasem brakowało regularnie powtarzanych kursów zastępowych, czasem osoby
którym powierzono zastępy się nie sprawdziły, czasem drużynowi i przyboczni
nie umieli odpowiednio wesprzeć zastępowych. W tej chwili sytuacja jest
średnia, tzn. zastępy działają samodzielnei (zbiórki raz w tygodniu) ale z
dość dużym nadzorem drużynowych i przybocznych.

* * *
Przyczyn dla których SZ działa w ZHP słabo albo wcale, jest bardzo dużo,
m.in.:
1) kilkunastoletni brak poradników i podręczników (dlatego kupujcie
wydawnictwa KPW :-)
2) w przeciętnym hufcu czy chorągwi drużynowy nie jest doceniany za to że
prowadzi drużynę systemem zastępowym (ani za to że w jego druzynie dobrze
działają stopnie i sprawności), ale za to że drużyna ma opłacone składki, za
to, że "pokazuje się" gdzie trzeba i ewentualnie za to że "wygrywa imprezy"
3) Statut ZHP w którym opisanie struktury kończy się w dół na drużynie, a
przyboczny i zastępowy w ogóle nie są wymienieni
4) Pewne błędy popełnione przy reformie metodycznej w 2003 - w pewnym
stopniu zachęcała ona do tego, by drużynę wielopoziomową z 3 zastępami
podzielić na 3 drużyny jednolite wiekowo, ale słabiutkie (zastępodrużyny de
facto). Poza tym promując intensywnie wędrownictwo zapomniano o ludziach
pełniących funkcje zastępowych w drużynach młodszych, i jakby to
zdreprecjonowano.
5) System stopni instruktorskich który nie motywuje drużynowych by lepiej
prowadzić drużynę (ergo np. wprowadzić system zastępowy), tylko do tego by
uciekać od funkcji drużynowego i "iść w funkcje hufcowe".
6) Czasem mam wątpliwości czy system zastępowy opisywany w podręcznikach
naprawdę jest w 100% możliwy do realizacji. Zawsze najytrudniejsze jest
wyegzekwowanie od zastępowych planów pracy. Sam byłem zastępowym mając lat
16-18, wydaje mi się że dość dobrym (Rosomaki forever! ;-) ale planowanie
pracy na rok ze szczegółowym rozpisaniem zbiórek nigdy mi nie wychodziło
albo się nie chciało.
Przyczyn można by wymieniać jeszcze wiele, ale te wydają mi się
najważniejsze.

pozdrawiam
GS